Jerzy Nowosielski

Biografia

Jerzy Nowosielski urodzony w 1923 roku w Krakowie był jedną z najwybitniejszych postaci polskiej kultury współczesnej. Malarstwo, myśl teoretyczna, teologia, pedagogika artystyczna, działalność na rzecz promocji i wspierania sztuki - to tylko niektóre z dziedzin, w których Jerzy Nowosielski wykazywał niesłabnącą aktywność i odnosił bezsporne sukcesy. W latach 1945-47 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1945-49 był członkiem Grupy Młodych Plastyków, a od roku 1957 jednym z członków-założycieli Stowarzyszenia Artystycznego Grupa Krakowska. Związany był z Krakowską ASP, gdzie pracował jako profesor w latach 1967-1993.

Jerzy Nowosielski otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego jako jedyny po Janie Matejce artysta malarz (2000) i Akademii Sztuk Pięknych we Lwowie (2008) oraz liczne nagrody, medale, ordery państwowe polskie (m.in. Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, 1998, medal Cracovia Merenti, 1999, Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008). Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny uhonorował go medalem św. Marii Magdaleny II-go stopnia (1985) i Krzyżem Konstantego Ostrogskiego (1985). Otrzymał m.in. Nagrodę im. Włodzimierza Pietrzaka (Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1967), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za twórczość artystyczną w dziedzinie malarstwa (1973), Nagrodę im. Brata Alberta (1977), Nagrodę im. Alfreda Jurzykowskiego (USA, 1981), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1981), Nagroda państwowa I stopnia (1984), Nagrodę Artystyczną Muzeum Archidiecezji Warszawskiej (1985), Nagrodę Miasta Krakowa (1987), Nagrodę Wielką Fundacji Kultury w Warszawie (1994), Nagrodę im. Jana Cybisa (1998), Nagrodę im. Witolda Wojtkiewicza przyznawanej przez Zarząd Okręgu ZPAP w Krakowie (1999), Nagrodę Totus Tuus w kategorii „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej” (2000), Nagrodę im. Erazma i Anny Jerzmanowskich tzw. Polski Nobel przyznawany Polską Akademię Umiejętności (2010).

Twórczość artystyczna Jerzego Nowosielskiego wysoko oceniana przez krytykę była eksponowana na ponad 100 wystawach indywidualnych oraz ponad 250 zbiorowych. Do ważniejszych polskich indywidualnych ekspozycji zaliczyć należy wystawy w Muzeum Narodowym w Poznaniu i BWA w Krakowie (1993), Muzeum Narodowym we Wrocławiu (1994), Zachęcie w Warszawie (2003), a także w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie (2021-2022). Artysta reprezentował Polskę na Biennale w Wenecji (1956) i w São Paulo (1959).

Jerzy Nowosielski był autorem wielu tekstów o sztuce i wierze. Jest autorem wyposażenia i polichromii licznych obiektów sakralnych dla Kościołów Rzymsko-Katolickiego, Greckokatolickiego i Prawosławnego. W swojej twórczości o charakterze świeckim czerpał z osiągnięć sztuki awangardowej i tradycji malarstwa bizantyńskiego. Często sięgał po temat abstrakcji geometrycznej, aktu kobiecego i pejzażu.

Jerzy Nowosielski zmarł w Krakowie w 2011 roku. Jego sztuka wciąż jest uznawana za zjawisko unikatowe, łączące w sobie strefę sacrum i profanum. Do najwybitniejszych dzieł artysty o charakterze świeckim należą m.in.: Bitwa o Addis Abebę (1947), Pływaczki (1953), Wiolonczelista (1959), Tajemnica narzeczonych (1962), Villa dei Misteri (1975), Dziewczyny na statku (1981), Plaża tybetańska (1983).

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, doceniając dorobek Jerzego Nowosielskiego i oddając hołd jego dokonaniom artystycznym, ustanawił rok 2023 Rokiem Jerzego Nowosielskiego.

Oficjalna strona internetowa artysty: Jerzy Nowosielski.

Wystawy